Bebekler neden ağlar?

            Bebekler hiçbir neden olmadan boşu boşuna ağlamaz. Mutsuz olduklarında ya da bir şey gerçekten canlarını sıktığında size haber vermek ve yardımınızı almak için ağlar. Bebekler ağlamaya başladı mı anne - babalar ne yapacaklarını şaşırır. Hele de o, ilk bebekleri ise daha çok panikler.

            Bebeklerin ağlama nedenleri

            Bebekler hem fiziksel hem de duygusal pek çok nedenden ötürü ağlayabilir. Bir bebek, yorgun ya da aç olduğu ya da başka bir dış etken yüzünden fazla uyarıldığı için ağlayabilir. İlk başlarda ağlamanın ne anlama geldiğini çözmek zor olabilir ama zamanla ağlamaları çok daha doğru bir şekilde okumayı öğreneceksiniz.

            Örneğin; zamanla açlık ağlamasını yorgunluk ağlamasından ayırt etmeye başlayacaksınız. Bazen ise ağlamanın nedenini kesinlikle bilemeyeceksiniz. Ama bunun bir önemi yok. Önemli olan bebeğin paniğini ve acısını ciddiye almanız ve sakinleşmesi için ona yardımcı olmanızdır.

            Bebekler en çok ne zaman ağlar?

            Ağlama, bebek 3-6 haftalık olduğunda en yüksek seviyededir. Bebek, 12-16 haftalık olduğunda ise azalır. Bunun nedeni bu dönemde bebeklerin hareket kabiliyetinin yükselmesi, bir şeyleri tutup onlarla oyun oynayabilmeleri dolayısıyla artık daha az sıkılma ve engellenme yaşıyor olmasıdır. Daha büyük bebekler ve 3-4 yaşına kadar çocuklar, açlık, soğuk, yorgunluk, hastalık gibi sebepler yüzünden ağlamaya devam eder. Bunun yanında, ağlamaya neden olan yeni hisler eklenmiştir.

            Ebeveynden ayrılma korkusunun oluşturduğu panik yüzünden ağlayabilir. Büyüdükçe hoşlandıkları ve hoşlanmadıkları şeyler; onları korkutan ya da huzursuz eden şeyler netleşir ve her biri bir ağlama nedeni olabilir. Konuşamayan bir çocuk için ağlama genelde `hayır` anlamına gelir. `Hayır bir başkasının kucağına gitmek istemiyorum`, `Hayır bu tulumu giydirmenden hoşlanmıyorum` gibi.

            Ağlamaya programlanmış bebekler

            Bebekler sıkıntı veren her durumda teselli bulmak için yardım aramaya programlanmıştır. Bebeğinizin ağlaması, henüz yeterince gelişmediği için tek başına başa çıkamadığı yoğun duygular ve korku veren bedensel hisler için yardım istemesi anlamına gelir. Bebekler hiçbir neden olmadan boşu boşuna ağlamaz. Mutsuz olduklarında, bir şey gerçekten canlarını sıktığında size haber vermek ve sizin yardımınızı almak için ağlar. Tüm bebekler arasında doğduğunda en olgunlaşmamış durumda olan insan yavrusudur. Aslında bebeklerin gebelik süresini anne karnının dışında tamamladığını söyleyebiliriz.

            Bebek ağladığında ne yapmak gerekir? 

            Bebeklere her ağladığında müdahale etmek, sakinleşmeleri için yardımcı olmak gerekir. Ağlamasına uzun süre cevap verilmeyen bebekler aşırı duyarlı bir stres algılama sistemi geliştirebilirler. Bebeğinizin kendi kendine sakinleşmesini beklemenizin hem beyin hem beden gelişimi bakımından olumsuz etkileri olabilir. Bir bebek, ağlamayla kaybettiği kontrolünü kendisi sağlayamaz, bunu sadece siz yapabilirsiniz. O nedenle bebeklerin her ağlamasına tutarlı şekilde cevap vermek gerekir. Araştırma ve gözlemler göstermekte ki ağlamalarına cevap verilen bebekler ilerleyen zamanda daha az ağlayan, daha mutlu ve daha kolay sakinleştirilebilen çocuklar oluyor.

            Kolik ağlaması nedir?

            Bebeklerin yüzde 1O`unda kolik olur. Sebebi tam belli olmayan bu durumda, bebek kucakta tutulmak veya yatmak ister. Günde belli aralıklarla 2-3 kez gelebilen, sebebi açlık ya da hastalık olmayan ağlamadır. Bebek ağlama krizleri arasında çok iyidir. Genellikle kucağa alınınca susar.

            2 hafta civarında başlar ve genellikle 3. ayda geçer.

            Kolik, anne ve babanın kötü bakımı ile ilgili değildir, kendinizi suçlamayın. Kolik fazla gaz yapımı ile de ilgili değildir. Kolik karın ağrısı ile de ilgili değildir. Karın kaslarının daha sert olması nedeniyle bebek ağlarken bunları kullanır ve kendini kasar. Bu, karnı ağrıdığı anlamına gelmez. Bacaklarını, ellerini de aynı amaçla kasabilir.

            Bebeğe zararı var mıdır?

            Bebeğin huysuz olması ve ısrarlı ağlamasının ona zararı yoktur. Ağlama tamamen ortadan kaldırılmasa da ağlama süresi günler içinde azalır. En kötü ağlama krizleri 2. ayda birden başlar ve 3. ayda biter. Böyle bebeklerin ileride çevresel uyaranlara daha duyarlı olabildikleri düşünülmektedir.

            Bebeği nasıl sakinleştirebilirsiniz?

            1 - Bebeğinizi, kucağınıza alın ve sakinleştirmeye çalışın; bu, bebeği gevşetir ve uyutur. Onu sakinleştirmek için;

• Sallanan sandalyede, salıncakta ya da kucakta sallayın,


• Kanguruya koyup gezdirin,


• Arabasında gezdirin.

            2- Bebeği ağlayarak uyumaya bırakın.

            Yukarıda yapılanlarla bebek sakinleşmezse ve 30 dakika geçmişse ve karnı toksa, muhtemelen artık uyumak istiyordur.

            Etraftaki gürültüyü azaltın ve uyumaya bırakın. Sırt üstü yatağına yatırın, kapıyı kapatın, başka odaya gidin ve başka şeylerle meşgul olun. Biraz rahatsız olacak ama sonunda uyuyacaktır.

            Enerjinizi, çocuğunuzun gerçekten ihtiyacı olduğu zamana saklayın. Yatakta 15 dakikadan fazla ağlarsa tekrar kucağınıza alıp baştan bütün sakinleştirici metotları kullanın.

            3- İleriki aylarda gelişebilecek uyku problemlerinden koruyun.

            Bebeğinizin kolik ağlaması 3. ayda kesilmeyebilir. Uyku alışkanlığını edinmesi için, bebeğiniz hafif huysuz ancak henüz ağlamadan    yatağa koyun ve kendi kendine uyumaya bırakın. Hem sallayıp, hem emzirerek uyutmaya çalışmayın. Kolik önlenemez ama uyku problemleri önlenebilir.

            4- Gündüzden çok gece uykusunu arttırın.

            Gündüz çok uzun uyutmaktan kaçının. Gündüz eğer uyku 3 saati geçerse hafifçe uyandırın, altını değiştirip besleyin. Bu, gece uykusunun az olmasını önler.

            Önemli!!!

Eğer;

•       Çocuğunuz 2 saatten fazla devamlı ağlamışsa,


•       Bebeğiniz 1 aydan küçük ve hastaysa,


•       Bebeğinizi incitmekten korkuyorsanız,


•       Bebeğiniz çok hasta gibi duruyorsa,


•       Doktorunuzu hemen arayın.

            Eğer;

•       Ağlayan bebeğinizi sakinleştirınek için bir yol bulamadıysanız,


•       Ağlama 4 aydan daha sonraya ulaşmışsa,


•       Bebeğiniz yeteri kadar kilo alamıyor veya açsa,


•       Veya başka şeyler düşünüyorsanız

            Doktorunuzu arayınız.

            Beslenmesine dikkat edin!

            Bebeğinizi her ağladığında beslemeye çalışmayın. Aç olmak bebeğin ağlama sebeplerinden sadece biridir. Mide boşalması 2 saatten fazla sürer. Dolayısıyla her iki beslenme arası bu süreyi bekleyin. Aksi halde kramp olabilir.

            Bebeğiniz eğer anne sütü alıyorsa kahve, çay, kola ve diğer uyarıcı içecekleri almayın.

            Eğer çocuğunuzun ishali, kusması, egzaması, nefes alırken hırıltısı varsa veya ailede süt alerjisi hikayesi varsa bebeğiniz inek sütüne alerjik olabilir. Eğer anne sütüyle besliyorsanız inek sütü içmekten veya sütle yapılan yiyeceklerden bir hafta uzak durun ve bebeğinizin durumu iyileşiyor mu görün. Eğer mama ile besliyorsanız ve alerji belirtileri varsa doktorunuzu arayıp mamaya devam edip etmeyeceğinizi veya ilave tavsiyeleri sorun.

Bebeğiniz olduktan sonra onun genel görünüm ve davranışlarını çok iyi takip etmeniz gerekecek.  Ancak bu sayede normal dışı davranıp davranmadığını, hasta olup olmadığını anlarsınız. Çok iyi bir gözlemci olmalı, şüphelendiğiniz bir durumda  hemen doktorunuza başvurmalısınız.

            Gecikmeye gelmez durumlar

•       Bebeğiniz yeşil renkli kusarsa


•       Ateşi 39 derecenin üzerine çıkarsa


•       Çok kusup aynı zamanda ağlarsa


•       Ağlarken bıngıldağı kabarırsa


•       Rengi solarsa


•       Kanlı ve sümüksü kaka yaparsa

            Acil durumlar

•       Her zamankinden çok ve farklı şekilde ağlarsa


•       Her zamankinden farklı, hareketsiz , halsiz ve uykulu görünüyorsa


•       Tedirgin ve rahatsızsa mutlaka doktorunuzu arayın.

            Enfeksiyonlar

            Pamukçuk: Ağızda ve bağırsaklarda yaşayan bazı mantarların oluşturduğu enfeksiyondur. Ender olarak bağırsaklardan yayılıp anüs çevresinde pamukçuk geliştirirler. İlaçla iyileşir. Ağızdaki acıdan dolayı bebek yemeye isteksizdir. Dilde ve damakta silmekle kolayca çıkmayan sarı,krem renkli kabarık lekeler vardır. Bu durumda temiz bir mendille çocuğunuzun ağzındaki lekeli bölümleri silmeye çalışın , zorlamayın. Emziriyorsanız meme uçlarınızın mikrop kapmaması için sürekli temizleyin. Mutlaka doktora gidin. doktorun vereceği bir damla ile enfeksiyonu kolayca atlatabilirsiniz.

            Boğaz ağrısı: Boğazda kızarıklıkla birlikte görülen enfeksiyondur. Kızamık ya da kızamıkçık  belirtisi olabilir. Yutkunmada güçlük, boğazda kızarıklık, hafif ateş, bezelerde şişme gibi belirtileri vardır.  Çocuğunuza bol bol soğuk içecekler vermeli. Eğer bademcikler şişmişse bademcik iltihabı olabilir. Bu durumda ateş yüKselir. Yine bol bol sıvı vermeniz iyi gelecektir.  Öksürük: Boğaz ya da soluk borusundaki tahrişlere karşı gelişen bir tepki olabileceği gibi bir akciğer enfeksiyonunun belirtisi olabilir. Öksürük sırasında balgam gelirse çocuğun akciğerlerinde enfeksiyon bulunduğu anlaşılır.

• Bebeğiniz 6 aylıktan küçükse ve öksürüyorsa


• Çocuğunuzu uyutmayacak kadar şiddetliyse


• 3 gün geçtiği halde geçmemişse ve çocuk


• Sık sık öksürüğe yakalanıyorsa doktorunuzu arayın. Bronşit: Akciğerlere giden hava yollarının iltihabıdır. Bronşitli çocuklar geceleri öksürük nedeniyle uyuyamazlar. Kaba öksürük, hafif hırıltılı solunum, hafif ateş,  burun akıntısı gibi belirtileri vardır. Çocuğunuzun öksürük nöbetleri sırasında balgam çıkarmasına yardımcı olmalısınız.   Bol sıvı vermelisiniz. Yatarken başını biraz yükseltmelisiniz.

            Zatürree: Akciğerlerin iltihaplanmasıdır. Bu hastalıkta solunum güçlüğüne yol açar. En çok bir yaşın altındaki bebeklerde görülür. Çoğu zaman bir hafta içinde bütünüyle geçer. Kuru öksürük, hızlı soluma, hırıltılı solunum gibi belirtileri vardır. Solunumu kolaylaştırmak için çocuğun yatağına fazladan yastık koyarak başını yükseltmeli ve bol sıvı içirmelisiniz.  Astım: Akciğerlere giden hava yollarının daralmasıdır. Solunumu zorlaştıran bir hastalıktır. Özellikle geceleri ve yoğun harekette belirir. Hırıltılı soluma vardır. Solumanın zorlaştığı zamanlarda gelen ciddi solunum güçlüğü nöbetleri olur. Çocuk sararır, terler ve dudaklar morarabilir. Nöbet geldiğinde çocuğunuzu sakinleştirmeye çalışmalı, doktorunuzun önerdiği ilaçları kullanmalı, kucağınıza oturtup hafifçe öne eğilmesini sağlamalısınız. Nöbetlerin ne zaman geldiğini kaydederek sebebini araştırın. toz, hayvan kılı, kuş tüyü yastıklar,  sigara dumanı sebepler arasında olabilir. Çocuğunuzun dili ve dudakları morarırsa, soluk almakta çok zorlanırsa  hemen doktorunuzu arayın.

Bebekler açlıktan, altlarını kirletmiş olmaktan, altlarında pişik olmasından veya gaz sancısından dolayı ağlayabilecekleri gibi özellikle 2 aylıktan büyük olanlar kucak isteklerini, ilgi beklentilerini belirtmek için de ağlayabilirler.



Gaz sancısı

Altı henüz değiştirilmiş, karnı doyurulmuş ve pişiği olmayan bir bebek, ayaklarını karnına doğru çekip kızararak ağlıyorsa gaz sancısı var demektir. Gazını çok rahat çıkarabildiği halde gözlenebilen bu sancının asıl nedeni bağırsakların anormal kasılmasıdır. Erişkinler nasıl, karnı ağrıdığında iki büklüm olarak karnını içe doğru çekip rahatlamaya çalışırsa, bebekler de ayaklarını karınlarına doğru çekip ağrı duyduklarını ağlayarak gösterirler.



Bebeğin hasta mı yoksa gaz sancısından mı ağladığı nasıl anlaşılır?

Bebeğin ağlama nedeni her zaman gaz sancısı nedeniyle olmayabilir. O halde bir bebeğin hasta mı, yoksa sadece gaz sancısından mı ağladığı ayrımı anne ve babalar tarafından yapılabilir? Eğer ağlamaya eşlik eden ateş, kusma, ishal, burun tıkanıklığı, öksürük, hırıltı, deride döküntü, emmeme, keyifsizlik halsizlik gibi bulgular varsa mutlaka doktora başvurmak gerekir. Aksi halde bu bir gaz sancısıdır.



Beslenme ve Dışkılama

Her beslenme ardından bir miktar çıkartma şeklinde kusma gözlenebilir ve bu durum tartı alımı iyi olan bir bebek için son derece normaldir. Özellikle ilk üç aylık dönemde anne sütü ile beslenen bebekler günde 8-10 defaya varan altın sarısı renginde, sulu ve kötü kokmayan kaka yaparlar, bu ishal tanımına girmez. Bu tanımın dışında yer alan kusma ve ishal hastalık belirtisi olabilir.



Ne kadar süren ağlama normal, ne kadarı anormaldir?

Gün içinde avutmakla dinmeyen 2 saatten uzun süren ağlama nöbeti ikiden fazla sayıda tekrarlıyorsa bu ağlamanın altında yatan nedenin gaz sancısı dışında olması muhtemeldir ve araştırılması gerekir. Bu duruma başta idrar yolu enfeksiyonları düşünülmelidir. Çünkü özelikle 0-3 ay arasında çok sık olarak gaz sancısı denerek geçiştirilir. Anne sütünün yetmemesi ve açlık ağlamaları da ayırt edilmesi gereken diğer durumlardır. Bunun ayırımı tartı yapılarak çok kolay sağlanabilir. Haftada 150 gramdan fazla kilo alımı olan bir bebek, doyuyordur. Sürekli meme arama, ellerini emme çoğu annenin zannettiğinin aksine o bebeğin aç kaldığını göstermez.

Bebek günde üç saatten daha fazla süreyle ağlıyorsa, bunun nedeninin kolik olması mümkün. Kolik yeni doğan bebeklerde sık görülen ve genellikle zaman içerisinde herhangi bir tedaviye gerek kalmadan kaybolan bir durumdur.

Ancak aşırı ağlaması bebeğin hasta olmasından da kaynaklanabilir. Bebeğin hastalıktan mı yoksa kolikten mi ağladığını anlamak için şu noktalara dikkat etmelisiniz:

Tipik olarak hasta bebeklerin iştahı azdır ve emme refleksi de yok veya yok denecek kadar azdır. Buna karşın kolikli bebek güçlü bir emme ihtiyacı duyar ve normal şekilde acıkır ve yer.

Kolikli bebeği kucağa almak ve rahatlatmak ağlamasını yatıştırabilir ve kendisini daha iyi hissetmesini sağlayabilir. Hasta bebek ise çoğunlukla pışpışlamaya pek cevap vermez.

Kusma kolikle bağlantılı değildir. Bebeklerin arada sırada az miktarda çıkarması olağan olsa da, kusmak genellikle bebeğin hasta olmasına işaret eder. Kolikli bebekler kilo almaya devam ederken, hasta bebekler kilo kaybeder.

Hasta bebekte ishal veya kakasında kan görülebilirken, kolikli bebeğin kakası normaldir.

Bebeklerim doğduğu zaman araştırdığım bir makaleden alıntıdır.